„Gry i zabawy andrzejkowe” – przedszkolaki z gr. IV aktywnie uczestniczyły w zajęciu, poznały etymologię wróżb andrzejkowych, rozwijały aktywność twórczą, rozbudzały kreatywność i twórcze myślenie w czasie wykonywania różnych zadań, wymagających umiejętności liczenia, cierpliwości i spostrzegawczości.
Ciekawostki na andrzejki
„Andrzejki to popularna noc z 29 na 30 listopada, kiedy organizuje się imprezy z wróżeniem z wosku, kart czy obierek jabłek.
Inna nazwa andrzejek to jędrzejki bądź jędrzejówki.
Patron Szkocji, święty Andrzej,(30 listopad jest w Szkocji świętem narodowym, Szkocja ma krzyż Św. Andrzeja w swojej fladze) od którego imienia najprawdopodobniej wywodzi się nazwa „Andrzejki” ma swoje święto 30 listopada, a mimo to w Polsce obchodzimy Andrzejki 29 listopada, czyli w jego wigilię.
- Kiedyś wróżby andrzejkowe przeznaczone były wyłącznie dla kobiet. Ich męskim odpowiednikiem były katarzynki.
- Wróżby andrzejkowe na początku miały charakter wyłącznie matrymonialny, obecnie tematyka przepowiadania przyszłości obejmuje też przyszłe losy oraz ogólne powodzenie w życiu.
- Dzisiaj wróżby andrzejkowe są ogólnie znane, lecz kiedyś każdy rejon Polski miał inne obrzędy związane z tym świętem. Na przykład w Małopolsce dziewczęta otaczały kołem gąsiora z zawiązanymi oczami. Wróżba głosiła, że która pierwsza zostanie skubnięta przez ptaka, najwcześniej wyjdzie za mąż. Na Mazowszu za to popularne było smarowanie przez panny kawałków chleba tłuszczem i układanie ich na ławce. Następnie przyprowadzano psa i ta panna, której chleb pies zjadł jako pierwszy miała najprędzej wyjść mąż.
- Święty Andrzej był apostołem, uczniem Jana Chrzciciela, a później Chrystusa. Andrzeja z wróżbami skojarzyli Grecy (prawdopodobnie z podobieństwa słów „andrós” i „Andreas” – oznaczających odpowiednio mężczyznę i Andrzeja) i to właśnie im zawdzięczamy magiczny charakter tego święta.
Według tradycji, Andrzejki są świętem obchodzonym tylko przez panny. Dla kawalerów przewidziane były Katarzynki przypadające na 24 listopada. Stare polskie przysłowie mówi: “Na świętego Andrzeja błyska pannom nadzieja”. I to właśnie 29 listopada panny zbierały się, by wywróżyć sobie imię małżonka.
- Andrzejki kojarzyły się kiedyś pannom przede wszystkim z okazją wyproszenia u świętego Andrzeja ukochanego. W ten dzień modlono się więc bardzo uroczyście!
Andrzejki w różnych regionach Polski
- Na Kielecczyźnie powszechnym zwyczajem było lanie roztopionego wosku na wodę i odczytywanie swojej przyszłości na podstawie uformowanych woskowych figur. Sporadycznie zamiast wosku używano roztopionej cyny.
- Popularne było też wróżenie za pomocą butów. Dziewczęta ustawiały rzędem swoje buty od pieca w kierunku drzwi do sieni. Ta, której but pierwszy znalazł się za drzwiami, najszybciej wychodziła za mąż.
- W Mąchocicach i w innych okolicznych wsiach wróżono sobie także z liczby przyniesionych drewien z szopy do izby. Drewna te należało nabierać na rękę z zamkniętymi oczami. Gdy było ich do pary – dziewczynę czekało rychłe zamążpójście, gdy nie – nadal miała pozostać w panieństwie.
Andrzejkowe tradycje zgromadziły wiele przysłów i powiedzeń:
Dawniej przywiązywano też dużą wagę do przepowiedni związanych z samym świętem św. Andrzeja. Jedna z nich mówiła, że jeśli 30 listopada spadnie śnieg, to utrzyma się przez sto dni.
- „Gdy święty Andrzej ze śniegiem przybieży, sto dni śnieg na polu leży”
- „Śnieg na Andrzeja dla zboża zła nadzieja”
- „Na świętego Andrzeja trza kożucha dobrodzieja”
- „Jeżeli na świętego Andrzeja wiatr i mgła, to od Bożego Narodzenia będzie sroga zima”
- „Gdy w Andrzeja deszcz lub słota, w grudniu drogi bez błota”
- „Święty Andrzej wróży szczęście i szybkie zamęście”
